HAREKETLİ ORTALAMA

Hareketli ortalama, hisse senedi fiyatlarının belirli bir zaman dilimindeki ortalamalarını gösteren bir indikatördür. Bir hareketli ortalama hesabı yapıldığı zaman, hisse senedinin verilen zaman dilimindeki ortalama değerinin matematiksel analizi yapılmış olur. Hisse fiyatları değiştikçe, ortalama fiyatlar da aşağı veya yukarı doğru hareket eder.

Hareketli ortalamaların en çok bilinen beş çeşidi vardır : basit (simple)( aritmetik olarak da bilinir), Üssel (exponential), üçgensel (triangular), değişken( variable) ve ağırlıklı ( weighted). Hareketli ortalamalar hisse senedi açılış, en yüksek, en düşük, kapanış, işlem hacmi veya başka bir değer alınarak hesaplanabilir. Bir hareketli ortalamanın hareketli ortalamasını almak da kullanılan bir yöntemdir.

Hareketli ortalamalar benzer yöntemlerle hesaplanırlar. Yukarıda adı verilen hareketli ortalama çeşitlerinin birbirinden farkı, belirli günlere farklı ağırlık verilerek hesaplanmalarıdır.

Basit Hareketli Ortalama : BHO = Kapanış Fiyatı / n

n = ortalamanın hesaplandığı gün sayısı

Üssel Hareketli Ortalama : Üssel hareketli ortalamanın hesaplanması çok daha karmaşıktır. Farzedelim ki belirli bir dönem için düne kadar olan Üssel Hareketli Ortalama bulunmuş olsun. Bugünkü oluşan fiyatın belirlenen bir yüzdesi eğer dünkü Üssel Hareketli Ortalamaya eklenirse bugünkü Üssel Hareketli Ortalama bulunmuş olur. Formülü ise aşağıdaki şekildedir.

Üssel Hareketli Ortalama = Bugünkü kapanış * 0.09 + Dünkü Üssel Hareketli Ortalama * Yüzde oranı.

Formüldeki yüzde oranı, hareketli ortalamanın hesaplanması için seçilen zaman dilimine göre değişir.

Formülü: Yuzde oran = 2 / (Gün sayısı+1)

Mesela, eğer 21 günlük üssel hareketli ortalama hesaplanacaksa: 2 / ( 21 +1 ) = 0,09

Eğer 35 günlük hareketli ortalama hesaplanacaksa: 2 / ( 35 + 1 ) = 0,055

Üssel Hareketli Ortalama hesaplanırken, verilerin ilk başladığı günden itibaren hesaplama yapılacağı için, eğer 21 günlük üssel ortalamayı bulmak istiyorsak önce 21 günlük Basit Hareketli Ortalama hesaplanır. Daha sonra da yukarıdaki formül uygulanır

Örnek:

Diyelim ki; ilk 21 gün için Basit Hareketli Ortalama 1450 TL bulundu. 22'nci gün kapanıs fiyatı 1500 TL oldu. Bunun Üssel Hareketli Ortalaması şöyle hesaplanır:

Üssel Hareketli Ortalama = ( 0.09 * 1500)+( 0.91 * 1450 ) = 1454.5 TL

Teknik analiz programlarının çoğunda, üssel hareketli ortalama hazır indikatörler arasındadır. Metastock bunlardandır.

Üçgensel hareketli ortalama: Belirlenen gün sayısının orta kısmına düşen günlere daha fazla ağırlık vererek hesaplanan bir hareketli ortalamadır. Örneğin 12 günlük üçgen hareketli ortalama hesaplanacaksa, ortaya düşen 4,5,6 ve 7'nci günlere daha fazla ağırlık verilir. Burada son gunlere fazla ağırlık verilmesi sözkonusudur

Ağırlıklı Hareketli Ortalama: Belirlenen dönem içinde son günlere daha fazla ağırlık verilerek hesaplanır.

Değişken Hareketli Ortalama: Yine üssel bir hareketli ortalamadır. Yukaruda anlatılan Üssel Hareketli Ortalamadan tek farkı özellikle fiyatların belli bir yerde sıkışmaları durumunda, diğer hareketli ortalamaların vereceği yanlış sinyalleri dikkate alarak daha hassas bir sonuç vermesidir. Bu tür hareketli ortalama, trend yönünün değişeceği sinyalini, diğer hareketli ortalamalara göre daha erken verir. Hesaplanması ise asağıdaki şekildedir.

Değişken Hareketli Ortalama (DHO) = ( YO * DO * Kapanış ) + ( 1 - YO * Dünkü DHO )
YO: Yüzde Oranı ( Üssel Hareketli Ortamalar hesabındaki ile aynı )
DO: Dalgalanma Oranı ( Fiyatların dalgalanma Oranı)

Yorumlaması

Hareketli ortalama yorumlamasının en bilineni, hisse senedinin kapanış fiyatları ile hesaplanan hareketli ortalamasını, hissenin kapanış fiyatı ile karşılaştırmaktır. Hisse kapanış fiyatı ortalamanın altına düştüğünde SAT, üstüne çıktığında AL sinyali olarak düşünmektir. Bu analiz yöntemi ile, en dip fiyatlarda alım, en yüksek fiyatlarda satım yapamazsınız ancak belirli bir trend süresince, en dip seviyeden başlayarak en tepe noktaya kadar, kısa vadeli al sat ile hissede sürekli işlem yapabilirsiniz.

Hareketli ortalamanın hesaplanmasında baz alıncak periyod en önemli konudur. Bir hisse senedini belirli bir süre izleyerek, daima kazandıran bir hareketli ortalama periyodu bulabilirsiniz. En çok kullanılan hareketli ortalama, 39 haftalık ( yani 200 günlük) olandır. Bu ortalama size uzun vadede, ana piyasa hareketleri için çok iyi fikir verir. Aşağıdaki tabloda, referans olarak kullanabileceğiniz zaman aralıkları listelenmiştir.



Vade - Hareketli Ortalama Zamanı
Çok kısa vade: 5-13 gün
Kısa vade :14-25 gün
Orta vade :26-49 gün
Orta-uzun vade: 50-100 gün
Uzun vade :100-200 gün


Örnek:


( Kısa vade ve Uzun vade)



Bu grafikteki 21 günlük ortalama, yatırımcıların 21 günlük beklentilerini temsil ediyor. Eğer hisse fiyatı bu ortalamanın üzerindeyse, bugünkü yatırımcı beklentileri 21 günlük ortalama beklentilerden daha fazla ve kağıt üzerindeki boğa piyasası eğilimi gittikçe artıyor demektir. Tersi durumda ise, bugünün fiyatları ortalamanın altında olduğundan, mevcut beklentilerin 21 günlük ortalama beklentilerin altına düştüğü anlamı çıkar.

Hareketli ortalamaların klasik yorumu fiyat değişikliklerini izlemek indikatörü olarak kullanılmasıdır. Çünkü, yatırımcılar tipik hareketi, hisse fiyatları hareketli ortalamanın üzerine çıktığı zaman almak, altına düştüğü zaman satmak yönündedir.

Aşağıdaki grafikte, 200 günlük üssel hareketli ortalama baz alınarak, fiyatın ortalamayı yukarı doğru kestiği yerlere "AL" okları ve fiyat ortalamanın altına düştüğü zaman "SAT" okları konulmuştur.



Orta ve uzun vadede, hareketli ortalamaları kullanmanın bir başka pratik yöntemi de, haftalık grafikte, 21 haftalık hareketli ortalamaya göre pozisyon almaktır. Aşağıdaki grafite görüleceği gibi, eğer son üç yıldır, sadece haftalık grafikte 21 haftalık hareketli ortalamaya göre işlem yapılmış olsaydı, grafiktaki enstrüman çok iyi kazandırmış olabilirdi.. Grafik üzerinde verilen fiyatlar, sinyalden sonraki en yüksek alış, en düşük satış fiyatlarıdır. Yani en kötü olasılıkta bile, en az bu alış-satış fiyatları uygulanabilirdi